Informacja dla Zarządu Województwa Mazowieckiego dotycząca kwalifikowalności podatku VAT w ramach programu Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021-2027

Na wstępie należy wskazać, że  podatek VAT będzie mógł być rozliczany w projektach z uwzględnieniem zasad określonych w rozporządzeniu ogólnym (art. 64 ustęp 1 lit. c), przepisach dotyczących pomocy publicznej,  Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 (podrozdział  3.5 Wytycznych) oraz umowie o dofinansowanie.

Zgodnie z przywołanym wyżej art. 64 rozporządzenia ogólnego, weryfikacja kwalifikowalności podatku VAT będzie uzależniona głównie od łącznego kosztu projektu, a wartością graniczną będzie kwota 5 mln Euro. Należy pamiętać, że wartość graniczna  będzie podlegać weryfikacji w całym okresie realizacji, aż do momentu wygaśnięcia prawnej możliwości odzyskania podatku od towarów i usług (Badanie statusu podatkowego Beneficjenta i prawa do odliczenia VAT dotyczy projektu którego łączny koszt wynosi co najmniej 5 mln EUR (włączając VAT). Z uwagi na konieczność monitorowania kwalifikowalności podatku od towarów i usług, Beneficjent będzie zobowiązany do zgłaszania zmiany łącznego kosztu projektu mającej wpływ na kwalifikowalność VAT. Uwzględniając zarówno dotychczasowe ustalenia IA, negatywnie weryfikujące stosowanie oświadczeń, a także zapisy regulaminu wyboru projektów, zgodnie z którymi przeprowadzenie ww. weryfikacja nie może odbywać się tylko na podstawie oświadczeń uczestników projektu oraz uznanie za podstawowy dokument do weryfikacji, zaświadczenia wydanego przez urząd skarbowy, rekomendujemy wdrożenie rozwiązania polegającego na dwustopniowej weryfikacji przez IP w zakresie kwalifikowalności podatku VAT  tj.:

  1. W pierwszej kolejności – na podstawie dokumentu pdf. pobranego ze strony podatki.gov.pl pozwalającego sprawdzić status podatnika VAT lub na podstawie zaświadczeń o statusie podatnika VAT;
  2. Następnie – na podstawie oświadczeń o kwalifikowalności podatku (przy uwzględnieniu statusu Beneficjenta).

Do przeliczenia łącznego kosztu projektu należy posługiwać się miesięcznym obrachunkowym kursem wymiany walut stosowanym przez KE, aktualnym w dniu zawarcia umowy o dofinansowanie lub aneksu do umowy o dofinansowanie, będącego konsekwencją zmiany łącznego kosztu projektu.

Na łączny kosztprojektu, składają się między innymi (Jeśli dotyczy):

  • roboty dodatkowe wynikające z prac kwalifikowalnych,
  • wydatki podlegające limitom, które przekroczyły limit,
  • podatek VAT, niezależnie czy jest on kwalifikowany czy nie,
  • wydatki nierozerwalnie związane z realizacją projektu,
  • inne wydatki niekwalifikowalne dotyczące inwestycji.

Podatnik podatku VAT

  • Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy o VAT – nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2 ustawy o VAT – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

    W ramach projektów których łączny koszt wynosi co najmniej 5 mln EUR (włączając VAT):

    1. Wydatki poniesione na podatek od towarów i usług zostaną uznane za kwalifikowalne w całości lub w części, tylko w przypadku jeśli:

    – Beneficjent lub inny podmiot, wykorzystujący do działalności opodatkowanej produkty będące efektem realizacji projektu (zarówno w fazie realizacyjnej jak i operacyjnej) nie mają prawnej możliwości ich odzyskania;

    – Beneficjent lub każdy inny podmiot zaangażowany w realizację i eksploatację projektu, będzie podlegał zwolnieniu podmiotowemu na podstawie art. 113 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (zwolnienie podmiotowe) i usług i nie zrezygnuje z tego uprawnienia;

    – Beneficjent lub każdy inny podmiot zaangażowany w realizację i eksploatację projektu, będzie podlegał pod 90 ust 10 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Wówczas Beneficjent zobowiązany jest do składania do właściwej IP (MJWPU lub WUP) każdego roku, oświadczenia określającego, że wysokość podatku VAT możliwego do odzyskania nie przekroczyła 2%. Beneficjent podlega ww. obowiązkowi do momentu wygaśnięcia prawnej możliwości odzyskania podatku od towarów i usług. Wykracza tym samym poza okres realizacji projektu (włącznie z okresem trwałości).

    2. Potencjalna prawna możliwość odzyskania w całości lub części (Nie dotyczy warunku o którym mowa w art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT) podatku VAT przez Beneficjenta lub inny podmiot zaangażowany w realizację i eksploatację projektu, wyklucza uznanie go za wydatek kwalifikowalny, nawet jeśli faktycznie zwrot nie nastąpił, np. ze względu na niepodjęcie przez Beneficjenta czynności zmierzających do realizacji tego prawa.

    Znaczenie pojęcia „możliwy do odzyskania”, w opinii Komisji Europejskiej, wykracza poza możliwości odzyskiwania podatku VAT wynikające z treści przepisów właściwych w zakresie tego podatku (w tym w szczególności dyrektywy 2006/112/WE) i obejmuje wszystkie mechanizmy związane z jego odzyskiwaniem, w tym te, które nie wynikają bezpośrednio z przepisów właściwych w zakresie VAT.

    3. Podatek VAT będzie kwalifikowalny w części, jeśli Beneficjent lub inny podmiot, wykorzystujący do działalności opodatkowanej produkty będące efektem realizacji projektu (zarówno w fazie realizacyjnej jak i operacyjnej) posiada częściową, prawną możliwość ich odzyskania przez Beneficjenta lub inny podmiot zaangażowany w realizację i eksploatację projektu. Częściowa kwalifikowalność podatku VAT w oparciu o współczynnik lub prewspółczynnik zostanie określona przez właściwą IP w następujący sposób:

    • w przypadku, gdy proporcja o której mowa w art. art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT nie przekroczyła 2%,Beneficjent ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.Jednocześnie, Beneficjent ma prawną możliwość odliczenia podatku VAT
      w wysokości 1% lub 2% (w zależności od uzyskanego wyniku). Nawet jeśli z tego prawa skorzysta, podatek VAT zostanie uznany za kwalifikowalny. Zgodnie z stanowiskiem KE (Na podstawie odpowiedzi KE oznaczonej w RegioWiki Extranet jako: QA00262 – VAT eligibility), jeżeli beneficjent zapłacił podatek VAT (lub rozliczył podatek VAT), kwalifikuje się on w takiej postaci, w jakiej został poniesiony. To, czy zostanie on odzyskany, nie ma znaczenia jedynie w przypadku operacji, których łączny koszt nie przekracza 5 000 000 EUR, zgodnie z art. 64 ust. 1 lit. c) ppkt (i) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów. Jednak przy ocenie kwalifikowania tego wydatku, należy brać pod uwagę nie tylko sam zastosowany mechanizm rozliczania i odzyskiwania VAT, ale i charakter infrastruktury wytworzonej w ramach projektu, jego przeznaczenie, ogólny, dominujący cel (Na podstawie QA00285 – VAT eligibility in projects over EUR 5 million on second level in light of Article 64(1) CPR);
    • W przypadku gdy proporcja przekroczyła 2% – podatek VAT stanowi wydatek niekwalifikowalny.

    4. Beneficjent lub każdy inny podmiot zaangażowany w realizację i eksploatację projektu może odzyskać podatek VAT przez okres 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego z uwagi na fakt, że uczestnik ma możliwość korekty deklaracji podatkowej VAT w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Wówczas Beneficjent jest zobowiązany do składania do właściwej IP (MJWPU lub WUP) każdego roku, oświadczenia określającego wysokości podatku VAT możliwego do odzyskania.

    5. Jednak w sytuacji, w których nabywane towary i usługi sfinansowane ze środków przyznanych w ramach dotacji:

    • nie stanowiły środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji o wartości przekraczającej 15.000 zł,
    • nie stanowiły gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, status podatkowy Beneficjenta i prawo do odliczenia VAT co do zasady powinny być badane przez okres 12 miesięcy od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano towary lub usługi do użytkowania(Por. Indywidualna interpretacja podatkowa Dyrektora Informacji Skarbowej: – z dnia 20 kwietnia 2023 r. sygn. 0114-KDIP4-3.4012.78.2023.1.RK, – z dnia 21 kwietnia 2023 r. sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.134.2023.1.MSU).

    Dla środków trwałych powyżej 15.000 zł i gruntów obowiązują odrębne terminy korygowania deklaracji podatkowej VAT (weryfikacja obejmowałaby okres realizacji projektu, jak też 5 lat po jego zakończeniu). Podstawą do przyjęcia ww. stanowiska o braku prawa do odliczenia VAT jest art. 91 ust. 7c ustawy o podatku od towarów i usług:

    Jeżeli zmiana prawa do obniżenia podatku należnego wynika z przeznaczenia towarów lub usług, o których mowa w ust. 7b, wyłącznie do wykonywania czynności, w stosunku do których nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego, lub wyłącznie do czynności, w stosunku do których takie prawo przysługuje – korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym wystąpiła ta zmiana. Korekty tej nie dokonuje się, jeżeli od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano towary lub usługi do użytkowania, upłynęło 12 miesięcy.

    W ramach projektów których łączny koszt jest mniejszy niż 5 000 000 euro z VAT [bez pomocy publicznej]:

    Najważniejsze założenia w zakresie kwalifikowalności VAT:

    1. W przypadku projektu, którego łączny koszt jest mniejszy niż 5 mln euro, (włączając podatek VAT), podatek VAT będzie wydatkiem kwalifikowanym, zgodnie z brzmieniem art. 64 ust. 1 lit. c) pkt (i) rozporządzenia ogólnego. Nie będzie zatem dokonywana analiza możliwości odzyskania podatku VAT. Wynika to z uprawnienia określonego w przepisach prawa unijnego. Podatek VAT będzie wydatkiem kwalifikowalnym na zasadach ogólnych, bez zachowania dotychczasowego rygoru nie kwalifikowalności w sytuacji nawet potencjalnej możliwości odliczenia tego podatku przez Beneficjenta.
    2. Należy również podkreślić, że IP nie posiadają dostępu do krajowych systemów Ministerstwa Finansów (np. dostępów do danych Ministerstwa Finansów, na podstawie, których weryfikacji dokonują zewnętrzne organy kontrolne np. IA), pozwalających na weryfikację dokonania potrącenia podatku naliczonego od należnego przez Beneficjenta/Realizatora, będących podatnikiem VAT czynnym.
    3. Uwzględniając jednak wymóg zachowania należytej staranności w związku z wydatkowaniem środków unijnych, proponuje się wprowadzenie zobowiązania na poziomie dokumentacji naboru, zgodnie z którym to na Beneficjencie będzie spoczywało ryzyko nieprawidłowego kwalifikowania podatku VAT w oparciu o przepisy krajowe, które to Beneficjent zobowiązany jest przestrzegać (m.in. Ustawa o finansach publicznych, Ustawa o podatku od towarów i usług). Dopuszczalna jest zatem sytuacja, że Beneficjent uzna, iż w projekcie o łącznym koszcie do 5 mln euro, podatek VAT będzie niekwalifikowany. Jeżeli rozstrzygnięcia właściwych organów mają wpływ  na ocenę kwalifikowalności VAT, beneficjent zobowiązany będzie do niezwłocznego przekazania właściwej IP informacji w tym zakresie i korekty kwalifikowalnego VAT.
    4. W przypadku zmiany wielkości łącznego kosztu projektu mającej wpływ na kwalifikowalność VAT, zostanie zbadana kwalifikowalność podatku VAT. Zmiana łącznego kosztu projektu, powinna wynikać z podpisanych aneksów.
    5. W szczególnych okolicznościach, w regulaminie wyboru projektów można uwzględnić specyficzne ograniczenia odnoszące się do kwalifikowalności VAT, z uwzględnieniem na bieżąco wydawanych wytycznych, interpretacji i stanowisk Komisji Europejskiej oraz Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, jak również ogólnego celu naboru i charakteru wspieranej infrastruktury.
    6. Do przeliczenia łącznego kosztu projektu, w celu określenia progu 5 mln euro, należy zastosować miesięczny obrachunkowy kurs wymiany walut wskazany przez Komisję Europejską, aktualny w dniu zawarcia umowy o dofinansowanie projektu lub w dniu zawarcia aneksu do umowy wynikający ze zmiany łącznego kosztu projektu. Niemniej podczas oceny formalnej wniosku o dofinansowanie, w celu wstępnego wyliczenia progu 5 mln euro, Beneficjent powinien wziąć pod uwagę kurs wymiany wskazany w regulaminie wyboru projektów, w ramach którego składa swój wniosek.

W ramach projektów których łączny koszt jest mniejszy niż 5 000 000 euro z VAT [bez pomocy publicznej]:

  • Najważniejsze założenia w zakresie kwalifikowalności VAT:

    1. W przypadku projektu, którego łączny koszt jest mniejszy niż 5 mln euro, (włączając podatek VAT), podatek VAT będzie wydatkiem kwalifikowanym, zgodnie z brzmieniem art. 64 ust. 1 lit. c) pkt (i) rozporządzenia ogólnego. Nie będzie zatem dokonywana analiza możliwości odzyskania podatku VAT. Wynika to z uprawnienia określonego w przepisach prawa unijnego. Podatek VAT będzie wydatkiem kwalifikowalnym na zasadach ogólnych, bez zachowania dotychczasowego rygoru nie kwalifikowalności w sytuacji nawet potencjalnej możliwości odliczenia tego podatku przez Beneficjenta.
    2. Należy również podkreślić, że IP nie posiadają dostępu do krajowych systemów Ministerstwa Finansów (np. dostępów do danych Ministerstwa Finansów, na podstawie, których weryfikacji dokonują zewnętrzne organy kontrolne np. IA), pozwalających na weryfikację dokonania potrącenia podatku naliczonego od należnego przez Beneficjenta/Realizatora, będących podatnikiem VAT czynnym.
    3. Uwzględniając jednak wymóg zachowania należytej staranności w związku z wydatkowaniem środków unijnych, proponuje się wprowadzenie zobowiązania na poziomie dokumentacji naboru, zgodnie z którym to na Beneficjencie będzie spoczywało ryzyko nieprawidłowego kwalifikowania podatku VAT w oparciu o przepisy krajowe, które to Beneficjent zobowiązany jest przestrzegać (m.in. Ustawa o finansach publicznych, Ustawa o podatku od towarów i usług). Dopuszczalna jest zatem sytuacja, że Beneficjent uzna, iż w projekcie o łącznym koszcie do 5 mln euro, podatek VAT będzie niekwalifikowany. Jeżeli rozstrzygnięcia właściwych organów mają wpływ  na ocenę kwalifikowalności VAT, beneficjent zobowiązany będzie do niezwłocznego przekazania właściwej IP informacji w tym zakresie i korekty kwalifikowalnego VAT.
    4. W przypadku zmiany wielkości łącznego kosztu projektu mającej wpływ na kwalifikowalność VAT, zostanie zbadana kwalifikowalność podatku VAT. Zmiana łącznego kosztu projektu, powinna wynikać z podpisanych aneksów.
    5. W szczególnych okolicznościach, w regulaminie wyboru projektów można uwzględnić specyficzne ograniczenia odnoszące się do kwalifikowalności VAT, z uwzględnieniem na bieżąco wydawanych wytycznych, interpretacji i stanowisk Komisji Europejskiej oraz Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, jak również ogólnego celu naboru i charakteru wspieranej infrastruktury.
    6. Do przeliczenia łącznego kosztu projektu, w celu określenia progu 5 mln euro, należy zastosować miesięczny obrachunkowy kurs wymiany walut wskazany przez Komisję Europejską, aktualny w dniu zawarcia umowy o dofinansowanie projektu lub w dniu zawarcia aneksu do umowy wynikający ze zmiany łącznego kosztu projektu. Niemniej podczas oceny formalnej wniosku o dofinansowanie, w celu wstępnego wyliczenia progu 5 mln euro, Beneficjent powinien wziąć pod uwagę kurs wymiany wskazany w regulaminie wyboru projektów, w ramach którego składa swój wniosek.

Zasady kwalifikowania podatku VAT w projektach objętych pomocą publiczną i pomocą de minimis:

    1. W przypadku projektów objętych pomocą publiczną, zgodnie z rozporządzeniem 651/2014, podatek VAT jest kosztem kwalifikowalnym tylko wtedy, gdy nie ma prawnej możliwości jego odzyskania. W takim przypadku nie mają zastosowania progi wartości operacji, o których mowa w art. 64 ust. 1 lit. c) rozporządzenia ogólnego.
    2. Zatem możliwość odzyskania podatku VAT zostanie zbadana niezależnie od wielkości kosztów całkowitych projektu. Beneficjent podlega ww. weryfikacji raz na rok, do momentu wygaśnięcia prawnej możliwości odzyskania podatku od towarów i usług. Wykracza tym samym poza okres realizacji projektu (włącznie z okresem trwałości).
    3. W przypadku projektów objętych pomocą publiczną, będzie on stanowił wydatek niekwalifikowalny (Na podstawie odpowiedzi KE oznaczonej w RegioWiki Extranet jako: QA00254 – DISCREPANCY BETWEEN ARTICLE 64(1) OF THE 2021-2027 CPR AND ARTICLE 7(1) OF REGULATION NO 651/20142023/1315 (GBER)., chyba że beneficjent lub żaden podmiot zaangażowany we wdrażanie projektu, nie może odzyskać podatku VAT.
    4. W przypadku pomocy de minimis, gdzie limit pomocy, która może zostać udzielana, określany jest na dany podmiot, a nie na konkretny projekt (brak intensywności, metodyki obliczania luki finansowej itp.), istnieje możliwość skorzystania z uproszczenia wprowadzonego w art. 64 ust. 1 lit. c) ppkt (i) rozporządzenia 2021/1060. Komisja Europejska w roboczej interpretacji zezwoliła na swobodne projektowanie przez państwa członkowskie środków de minimis, pod warunkiem spełnienia wszystkich postanowień rozporządzenia w sprawie pomocy de minimis (w szczególności tych dotyczących limitu pomocy de minimis).
    5. Powyższe oznacza, że przy zachowaniu aktualnego progu pomocy de minimis, podatek VAT będzie kwalifikowalny jak dla projektu, którego łączny koszt nie przekracza 5 mln EUR.

Zasady kwalifikowania podatku VAT w projektach w których ponoszone wydatki objęte są zwolnieniem przedmiotowym z VAT:

    1. Zwolnienie przedmiotowe przysługuje ze względu na rodzaj czynności wykonywanych przez podatnika. W art. 43 ust. 1 ustawy o VAT  jak również w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień, znajduje się katalog czynności, które podlegają zwolnieniu przedmiotowemu z VAT. W kręgu podmiotów zwolnionych z podatku VAT znaleźli się między innymi lekarze, pielęgniarki i psycholodzy. Do zwolnionych grup należą m.in.: usługi medyczne, usługi finansowe, usługi edukacyjne, usługi szkoleniowe. Podatnicy świadczący czynności zwolnione z podatku na mocy art. 43 ust. 1 ustawy o VAT, w przeciwieństwie do tych, którzy świadczą usługi opodatkowane stawką 0 proc., nie mogą dokonać odliczenia podatku naliczonego zapłaconego podczas świadczenia tych usług. Podmiot, który jest zwolniony z podatku VAT, nie musi składać deklaracji rozliczających VAT (np. VAT-7K, czy VAT-7). Oznacza to, że podmiot zwolniony nie rozlicza podatku należnego z tytułu sprzedaży oraz nie może odliczać podatku naliczonego.
    2. Konsekwencją zwolnienia z podatku jest brak prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z transakcją zwolnioną. Mimo to, zwolnienie przedmiotowe na podstawie ustawy o VAT może podlegać ocenie czy podatek VAT może być kwalifikowalny, chyba że w danym naborze uznano ten wydatek za niekwalifikowalny. Na obecnym etapie, wydaje się, że formularz WNOD nie będzie wymagał dostosowania, zmiany będą dotyczyły jedynie aktualizacji zapisów w Instrukcji WNOD.

Zasady kwalifikowania podatku VAT w projektach partnerskich i projektach grantowych(Por. Sprawa T-357/19 Wyrok TSUE z dnia 22 czerwca 2022 r. – Włochy/Komisja, Dz.U.UE.C.2022.303.37

    1. W projekcie partnerskim ocena kwalifikowalności VAT jest dokonywana z punktu widzenia beneficjenta i każdego z partnerów z osobna – z uwzględnieniem ich prawa podmiotowego do odzyskania VAT. Jeśli dany partner posiada prawo odzyskania podatku VAT zgodnie z przepisami prawa, podatek VAT tego partnera jest niekwalifikowalny. Natomiast, jeśli dany parter nie posiada prawa odzyskania podatku VAT zgodnie z przepisami prawa, podatek VAT tego partnera można uznać za koszt kwalifikowalny.
    2. W przypadku uznania podatku VAT za wydatek kwalifikowalny, wraz z pierwszym wnioskiem o płatność, partner wiodący oraz partnerzy powinni dostarczyć ‘’Oświadczenie o kwalifikowalności VAT’’, dotyczące możliwości obniżenia podatku VAT należnego o podatek naliczony. W przypadku zaistnienia przesłanek mogących mieć wpływ na ustalenia stanu faktycznego projektu lub okoliczności prawnych związanych z realizowanym projektem lider oraz partnerzy powinni dostarczyć uaktualnione oświadczenie o możliwości odzyskania podatku VAT w ramach projektu (dotyczy projektów, gdzie całkowity koszt projektu z VAT wynosi co najmniej 5 000 000 euro i VAT jest kosztem kwalifikowalnym oraz dla projektów z pomocą państwa).
    3. Dlatego też, w sytuacji gdy nawet tylko jeden z partnerów wspólnie realizujących projekt o łącznej wartości co najmniej 5 mln EUR ma prawną możliwość odzyskiwania VAT, podatek ten nie powinien być kwalifikowalny na poziomie całego projektu.
    4. W projekcie grantowym ocena kwalifikowalności VAT jest dokonywana nie tylko z punktu widzenia beneficjenta, ale również z punktu widzenia grantobiorcy z uwzględnieniem jego prawa do odzyskania VAT. Jeśli więc dany grantobiorca posiada prawo odzyskania podatku VAT zgodnie z przepisami prawa, podatek VAT tego grantobiorcy jest niekwalifikowalny. Natomiast jeśli część dofinansowania projektu grantowego (koszty bezpośrednie) przysługuje beneficjentowi (grantodawcy), kwalifikowalność zapłaconego VAT przez beneficjenta należy badać z uwzględnieniem jego prawa do odzyskania VAT zgodnie z krajowymi przepisami prawa podatkowego.

Zasady kwalifikowania podatku VAT na podstawie orzecznictwa TSUE:

    1. Jak wynika z pkt 1 podrozdziału 3.5 Wytycznych, w myśl art. 64 ust. 1 lit. c tiret i rozporządzenia ogólnego, podatek VAT w projekcie (nieobjętym pomocą publiczną), którego łączny koszt jest mniejszy niż 5 mln EUR (z VAT), może być kwalifikowalny – niezależnie od tego, czy „podlega zwrotowi na mocy krajowych przepisów dotyczących VAT”, czy też nie.

    Komisja Europejska uznała, że ww. projektach instytucje nie są zobowiązane do badania możliwości odzyskania podatku VAT zgodnie z przepisami prawa podatkowego.

    Za dopuszczalną na gruncie przepisów funduszowych można uznać sytuację, w której podmiot otrzymujący dofinansowanie zapłaconego podatku VAT w projekcie  o łącznym koszcie niższym niż 5 mln EUR (z VAT) odzyskuje VAT na gruncie przepisów podatkowych (przypadek ten nie zostanie uznany za podwójne finansowanie). Powyższe zostało potwierdzone przez Komisję Europejską (KE) w odpowiedziach oznaczonych w RegioWiki Extranet jako: QA00002 – ELIGIBILITY OF VAT UNDER COHESION POLICY RULES IN THE 2021-2027 PROGRAMMING PERIOD, QA00063 – DOUBLE FINANCING OF VAT, QA00176 – VAT ELIGIBILITY AND PROJECT TOTAL COSTS, QA00262 – VAT ELIGIBILITY.

    1. Komisja Europejska stwierdza również, że podatek VAT w projekcie, którego łączny koszt wynosi co najmniej 5 mln EUR (z VAT) w sytuacji gdy infrastrukturą projektu zarządzał będzie „podmiot trzeci” (operator ‘in-house’/zewnętrzny), nawet jeśli posiada on prawną możliwość odzyskania podatku VAT, to zapłacony VAT przez beneficjenta (lub inny podmiot uprawniony do ponoszenia wydatków w tym projekcie) ponoszącego i rozliczającego wydatki w projekcie, któremu nie przysługuje prawo odzyskania podatku VAT zgodnie z krajowymi przepisami podatkowymi – można uznać za koszt kwalifikowalny. Innymi słowy, jeśli podmiot uprawniony do ponoszenia i rozliczenia wydatków w projekcie nie posiada prawnej możliwości odzyskania podatku VAT zgodnie z krajowymi przepisami prawa podatkowego, zapłacony przez ten podmiot podatek VAT może zostać uznany za koszt kwalifikowalny, zgodnie z zasadą faktycznego ponoszenia wydatków i regułą kwalifikowalności VAT, o której mowa art. 64 ust. 1 lit. c tiret ii rozporządzenia ogólnego ( Sprawa T-357/19 Wyrok TSUE z dnia 22 czerwca 2022 r. – Włochy/Komisja, Dz.U.UE.C.2022.303.37).
    2. Natomiast w przypadku projektów objętych zasadami pomocy publicznej za kwalifikowalne mogą być uznane tylko te wydatki, które spełniają łącznie warunki określone w Wytycznych i wynikające z regulacji w zakresie pomocy publicznej, które są nadrzędne w stosunku do postanowień Wytycznych (zob. pkt 5 rozdział 1 Wytycznych). Zatem choć przepis art. 64 ust. 1 lit. c tiret i rozporządzenia ogólnego stanowi pewne uproszczenie w zakresie oceny kwalifikowalności podatku VAT w projekcie o łącznym koszcie do 5 mln EUR, to w sytuacji wystąpienia w tym projekcie pomocy publicznej, niezbędne jest wzięcie pod uwagę regulacji określających zasady udzielania tej pomocy.

    Dlatego też, uproszczenie określone w art. 64 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) 2021/1060 który stanowi, że VAT jest kosztem kwalifikowalnym w przypadku operacji, których całkowity koszt nie przekracza 5 000 000 EUR (w tym VAT), nie ma zastosowania do operacji realizowanych na podstawie ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych, które na mocy art. 7 ust. 1 zmienionego rozporządzeniem (UE) 2023/1315  stwierdza: „VAT od kosztów kwalifikowalnych, który podlega zwrotowi na mocy mającego zastosowanie krajowego prawa podatkowego, nie jest brany pod uwagę przy obliczaniu intensywności pomocy i kosztów kwalifikowalnych” (Na podstawie odpowiedzi KE oznaczonej w RegioWiki Extranet jako: QA00254 – DISCREPANCY BETWEEN ARTICLE 64(1) OF THE 2021-2027 CPR AND ARTICLE 7(1) OF REGULATION NO 651/20142023/1315 (GBER).

    Uwzględniając powyższe, Departament RF rekomenduje Zarządowi Województwa Mazowieckiego zatwierdzenie powyższej systematyki kwalifikowalności podatku VAT w projektach FEM 2021-2027, jako zbioru zasad określających postępowanie instytucji systemu wdrażania FEM w tym obszarze.

     

    Przyjęcie przez Zarząd Województwa Mazowieckiego rozwiązania zgodnego z propozycją zawartą w niniejszej informacji: *

    [X] nie powoduje konieczności zmian uchwały budżetowej Województwa Mazowieckiego na 2023 rok,

    – powoduje konieczność zmian uchwały budżetowej Województwa Mazowieckiego na ………… rok:

    [   ] a) po stronie dochodów/przychodów budżetu zmniejszenie/zwiększenie** o kwotę …..…… zł,

    [X] b) po stronie wydatków/rozchodów budżetu zmniejszenie/zwiększenie** o kwotę …..…… zł.

    – nie powoduje konieczności zmian Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Mazowieckiego,

    [   ] – powoduje konieczność zmian Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Mazowieckiego:

    a) po stronie dochodów/przychodów o kwotę …………. zł, w tym:

    – w roku …………. zmniejszenie/zwiększenie** o kwotę ……….. zł,

    – w roku …………. zmniejszenie/zwiększenie** o kwotę ……….. zł,

    – w roku …………. zmniejszenie/zwiększenie** o kwotę ……….. zł,

    b) po stronie wydatków/rozchodów o kwotę …………. zł, w tym:

    – w roku …………. zmniejszenie/zwiększenie** o kwotę ……….. zł,

    – w roku …………. zmniejszenie/zwiększenie** o kwotę ……….. zł,

    – w roku …………. zmniejszenie/zwiększenie** o kwotę ……….. zł.

     

    *należy wstawić znak X w odpowiednie pole, ** niepotrzebne skreślić”