Rozpoczynamy serię publikacji dobrych praktyk z rewitalizacji na Mazowszu. Gwarantujemy, że będą one źródłem informacji przydatnych do podnoszenia standardów działania w obszarze rewitalizacji w różnej wielkości samorządach. Dotkną zarówno pojedynczych obiektów jak i wdrażania instrumentów. Mamy te ż nadzieję, że zainspirują do działania.
Rewitalizacja na obszarze Specjalnej Strefy Rewitalizacji w Płocku jako wzorcowa forma wykorzystania instrumentów przewidzianych w ustawie o rewitalizacji
Płock, jako pierwszy na Mazowszu oraz drugi w kraju, w dniu 29 sierpnia 2017 r. ustanowił Specjalną Strefę Rewitalizacji (Uchwała Nr 612/XXXV/2017). Strefa ta, zgodnie z zapisami gminnego programu rewitalizacji, ustanowiona została na pierwszym podobszarze rewitalizacji, obejmującym najstarszą część miasta. Podobszar ten zmagał się z wieloma problemami jak np. spadek liczby ludności, starzenie się społeczności, zły stan techniczny budynków, zaniedbana przestrzeń publiczna, niska aktywność mieszkańców. Pomocnymi w rozwiązywaniu tych problemów są następujące narzędzia ustawowe, dedykowane Specjalnej Strefie Rewitalizacji.
Dotacje na remonty nieruchomości – zaplanowane zostały w Płockim Programie Rewitalizacji w ramach przedsięwzięcia „A.12. Poprawa standardu zamieszkania oraz efektywności energetycznej nieruchomości położonych w centrum Płocka”. Są komplementarne z dotacjami udzielanymi na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytkach oraz dotacjami udzielanymi na wymianę nieekologicznych źródeł ciepła. Dotychczas odbyło się osiem naborów wniosków. Na dofinansowanie prac przy zabytkach oraz pozostałych nieruchomościach położonych na Strefie przeznaczono od 2017 roku z budżetu miasta ok. 11 mln złotych. Informacje na temat udzielanych dotacji:
- https://nowy.plock.eu/dotacje-na-remonty-nieruchomosci/
- https://nowy.plock.eu/dotacje-na-zabytki/
- https://czysty.plock.eu/index.php/ochrona-powietrza/nabor-wnioskow-na-dofinansowanie-ekologicznych-zrodel-ciepla
Prawo pierwokupu – przysługujące gminie przy sprzedaży nieruchomości położonych na terenie Specjalnej Strefy Rewitalizacji. Od 2017 roku Prezydent Miasta Płocka skorzystał 31 razy z przysługującego mu prawa pierwokupu, nabywając głównie lokale mieszkalne m.in. dla dotychczasowych mieszkańców remontowanych/przebudowywanych budynków np. w ramach przedsięwzięcia „A.5. Zamieszkaj w centrum – przebudowa pierzei ulicy Sienkiewicza wraz z zagospodarowaniem terenów przyległych” połączonego z realizacją gminnego programu „Mieszkania na start”.
- Procedura wydawania zaświadczeń https://nowybip.plock.eu/sprawa/WEfgbmSS
- Zarządzenie o powołaniu Zespołu opiniującego skorzystanie z prawa pierwokupu https://nowybip.plock.eu/dokumenty/nowybip/dok/2023/4DtCrjmU/a66d2db75fa9b505e52a324bfbad9085.pdf
- Informacje na temat realizacji projektu „A.5. Zamieszkaj w centrum – ……” https://nowy.plock.eu/zamieszkaj-w-centrum-trwa-przebudowa-pierzei-ul-sienkiewicza/
- Informacje na temat programu „Mieszkania na start” https://nowy.plock.eu/mieszkania-na-start/
Zamówienia publiczne – udzielane organizacjom pozarządowym w celu aktywizacji osób mieszkających na obszarze Specjalnej Strefy Rewitalizacji. Komplementarne z dotacjami udzielanymi organizacjom pozarządowym w ramach otwartych konkursów ofert oraz w ramach tzw. „małych grantów”.
- Informacje na temat udzielonych zamówień publicznych https://nowybip.plock.eu/zamowienia/rewitalizacja
- Informacje na temat dotacji udzielanych organizacjom pozarządowym https://nowy.plock.eu/dotacje-dla-organizacji-pozarzadowych/
Aktualne informacje na temat prowadzonego w Płocku procesu rewitalizacji dostępne są na stronie https://nowy.plock.eu/aktualnosci/, zaś sprawozdania i oceny na stronie https://nowy.plock.eu/sprawozdania-i-analizy/
Odrestaurowany budynek po dawnej aptece Kasprzykowskich jako miejsce wydarzeń kulturalnych na radomskim Mieście
Apteka Kultury to miejsce organizacji wydarzeń kulturalnych na radomskim Mieście Kazimierzowskim. Odrestaurowany budynek po dawnej aptece Kasprzykowskich w radomskim Rynku należy do gminnej spółki Rewitalizacja sp. z.o.o. Został on wyremontowany dzięki dofinansowaniu z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.
https://rewitalizacja-radom.pl/kamienica-ul-rynek-12-walowa-22.
W obiekcie zachowano część mieszkalną – znajduje się w nim 13 mieszkań oraz dwa lokalne użytkowe. W jednym z nich działa Apteka Kultury prowadzona przez sąsiadujące z budynkiem Muzeum im. Jacka Malczewskiego – jest to miejsce spotkań z artystami, ale także organizacji warsztatów towarzyszących muzealnym wystawom.
https://bom.mazovia.pl/projekt/1117
Drugi lokal użytkowy został udostępniony Stowarzyszeniu na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Razem, które w pobliskiej Kamienicy Deskurów prowadzi restaurację, na mieszkanie treningowe dla podopiecznych. .
https://rewitalizacja-radom.pl/rynek-12
Przekształcenia Kamienicy Deskurów w najstarszej części Radomia na centrum wydarzeń społecznych, edukacyjnych i kulturalnych.
Kamienica Deskurów na terenie jednej z najstarszych części Radomia – Miasta Kazimierzowskiego – stała się centrum wydarzeń społecznych, edukacyjnych i kulturalnych.
W budynku mieści się Muzeum Historii Najnowszej Radomia, w którym można było obejrzeć m.in. wystawę prac Zdzisława Beksińskiego a także ekspozycję Salvador Dali w Radomiu. Stałym elementem jest ekspozycja poświęcona przemysłowi Radomia w latach 1918-1989. https://resursa.radom.pl/muzeum/
Część kamienicy zajmują organizacje pozarządowe – korzystają z pomieszczeń na przygotowywanie wydarzeń darmowych dla odbiorców – w 2024 roku sale w centrum były udostępniane 2613 razy m.in. na spotkania brydżystów, klubu mam, zajęcia jogi, szkolenia czy konsultacje społeczne zmian proponowanych w mieście. Największa przestrzeń – przeszklone patio – to miejsce realizacji wydarzeń integracyjnych i edukacyjnych – np. Dni Godności, szkolenia z zakresu pierwszej pomocy, samoobrony dla ratowników medycznych, wigilii i śniadania wielkanocnego dla samotnych czy wydarzeń i warsztatów promujące ekologię. W 2024 roku na patio odbyło się ponad 300 takich wydarzeń. https://www.facebook.com/instytutmiejski
W kamienicy działają także przedsiębiorcy oraz stowarzyszenie na rzecz osób niepełnosprawnych, które prowadzi restaurację dającą zatrudnienie podopiecznym.
Remont budynku został dofinansowany z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. https://www.radom.pl/dla-mieszkancow/inne/fundusze-i-projekty-unijne/projekty-dofinansowane-w-latach-2014-2020/regionalny-program-operacyjny-wojewodztwa-mazowieckiego-rpowm/rewitalizacja-nieruchomosci-przy-ul-rwanska-2-rynek-15-oraz-rwanska-4-rynek-14-grodzka-1-wraz-z-zagospodarowaniem-placu-rynku-etap-1-2/
Zagospodarowanie dawnego browaru przyklasztornego do nowych funkcji usługowo – gastronomicznych wraz zagospodarowaniem Parku im. Armii Krajowej w Węgrowie na potrzeby różnych form aktywności
Projekt dotyczył rozwoju infrastruktury technicznej na obszarach rewitalizowanych w celu ich aktywizacji społecznej i gospodarczej, stanowiąc odpowiedź na potrzeby stwierdzone w Lokalnym Programie Rewitalizacji Miasta Węgrowa, związane z degradacją przestrzenną i społeczno-ekonomiczną. Był odpowiedzią na potrzeby mieszkańców w zakresie ograniczonej oferty rekreacyjnej i kulturalnej.
Projekt obejmował remont konserwatorski zabytkowych budynków d. Browaru i Manufaktury wraz z nadaniem im nowych funkcji oraz na rewitalizacji Parku im. AK i jego otoczenia, nakierowanych na poszerzenie oferty rekreacji i integracji społecznej w Węgrowie.
Obszar ma obecnie wysoką wartość społeczną integrującą społeczność lokalną. Przywrócone zostały walory przyrodnicze i krajobrazowe przestrzeni oraz nastąpiła modernizacja obiektów zabytkowych.
Zakres rzeczowy projektu obejmował 7 zadań: budowa ciągów komunikacyjnych, monitoring, utworzenie terenów zieleni i wprowadzenie nowych elementów infrastruktury rekreacyjnej i kulturalnej (skatepark, park linowy, plac zabaw, boisko, amfiteatr), remont konserwatorski budynków zabytkowych i wyposażenie.
W wyniku projektu utworzona została atrakcyjna przestrzeń sprzyjająca integracji społecznej- zachęcająca do aktywnego spędzania wolnego czasu w ramach nowych form aktywności kulturalnej i rekreacyjnej, umożliwiająca organizację imprez i wydarzeń o charakterze integracji społecznej.
https://www.wegrow.com.pl/aktualnosc-6598-koncerty_i_wydarzenia_kulturalne_w.html
https://www.wegrow.com.pl/aktualnosc-6653-aktywnosc_spoldzielni_socjalnej.html
Zmieniona dzięki rewitalizacji przestrzeń wraz z obiektami tworzy nową jakość w Węgrowie i regionie. Dzięki wykorzystaniu walorów przyrodniczych i krajobrazowych w otoczeniu obiektów zabytkowych przyczynia się do poprawy jakości i warunków życia mieszkańców. Jest cennym elementem promującym zarówno Węgrów i województwo mazowieckie. Zrealizowany projekt jest dostrzegany i nagradzany na zewnątrz. Ponadto jest znakomitym przykładem łączenia potencjałów finansowych europejskich i krajowych (gminnych, wojewódzkich).
Wartością szczególną jest rozwój podmiotów ekonomii społecznej. W rewitalizowanych obiektach działalność usługowo gastronomiczną prowadzi Spółdzielnia Socjalna „Węgrowianka” z utworzonymi nowymi miejscami pracy.
https://www.facebook.com/starybrowar.wegrow?locale=pl_PL
Linki do stron o projekcie :
https://wegrow.com.pl/strona-3361-zagospodarowanie_dawnego_browaru.html
https://wegrow.com.pl/aktualnosc-6472-park_im_armii_krajowej_w_wegrowie.html
https://wegrow.com.pl/aktualnosc-6485-relacja_z_otwarcia_parku_im_armii.html
https://wegrow.com.pl/aktualnosc-6616-i_miejsce_dla_parku_w_wegrowie_i_tytul.html
https://funduszenamazowszu.eu/wydania-i-publikacje/ Fundusze Europejskie na Mazowszu nr 1/2025 str.34-37
Opracowanie tekstu oraz zdjęcia udostępnione przez Panią Annę Piotrowską z Urzędu Miasta w Węgrowie
Rewaloryzacja zabytkowego Kantoru w Żyrardowie stanowi doskonały przykład udanej adaptacji XIX-wiecznego budynku
Rewaloryzacja zabytkowego Kantoru w Żyrardowie stanowi doskonały przykład udanej adaptacji XIX-wiecznego budynku do współczesnych potrzeb administracyjnych i społeczno-kulturalnych. Dzięki preferencyjnej pożyczce Jessica 2 możliwe było przeprowadzenie kompleksowego remontu oraz zachowanie oryginalnych elementów architektonicznych i wystroju wnętrz. W odnowionym obiekcie powstała nowa siedziba Urzędu Miasta Żyrardowa oraz Multimedialny Ośrodek Tradycji i Edukacji Kulturowej MOTEK, skierowany szczególnie do dzieci i młodzieży. Projekt zrealizowano z najwyższą dbałością o dziedzictwo kulturowe, pod ścisłym nadzorem konserwatorskim, obejmując m.in. renowację zabytkowej stolarki, mebli i kasetonowych stropów. Kantor został doceniony w prestiżowych konkursach, zdobywając m.in. tytuł „Modernizacji Roku 2022” oraz wyróżnienie w konkursie „Zabytek Zadbany”. Obiekt stał się dziś wizytówką Żyrardowa, a MOTEK – nową atrakcją turystyczną na mapie miasta. Inwestycja nie tylko przywróciła blask cennemu obiektowi architektury przemysłowej, lecz także przyczyniła się do ożywienia społeczno-kulturalnego miasta i podniesienia jakości obsługi mieszkańców.
Opracowanie tekstu oraz zdjęcia udostępnione przez Pana Jacka Grzonkowskiego z Urzędu Miasta w Żyrardowie
Powstaje pierwszy na Mazowszu miejscowy plan rewitalizacji:
Wartym uwagi i zainteresowania jest procedowany właśnie w Wołominie – pierwszy na Mazowszy miejscowy plan rewitalizacji.
Wyłożenie do publicznego wglądu projektu miejscowego planu rewitalizacji rejonu ulicy Warszawskiej wraz z prognozą oddziaływania na środowisko miało miejsce od 16 stycznia 2025 r. do 13 lutego 2025 r
Uwagi do ww. projektu miejscowego planu rewitalizacji wraz z prognozą oddziaływania na środowisko można składać do 27 lutego 2025 r. (włącznie).
Więcej szczegółów znajduje się na stronach Urzędu Miasta w Wołominie pod adresem:
Trzeci partnerski odcinek podcastu Urbcast „Jak 20 lat rewitalizacji odmieniło Żyrardów?”
Zapraszam do wysłuchania partnerskiego odcinka podcastu Urbcast „Jak 20 lat rewitalizacji odmieniło Żyrardów?” (gość: Jacek Grzonkowski – UM Żyrardów). Gościem Marcina Wojciecha Żebrowskiego jest Jacek Grzonkowski, Dyrektor Wydziału Rewitalizacji i Rozwoju z Urzędu Miasta Żyrardowa. Żyrardów prowadzi proces rewitalizacji od 20 lat, łącząc ochronę zabytków z tworzeniem nowych terenów zielonych oraz nowoczesnym projektowaniem miejskim. Jeśli chcesz dowiedzieć się jak zamknięcie fabryki lnu, dla której powstało miasto, wpłynęło na jego mieszkańców – zapraszam do artykułu i wysłuchania rozmowy.
Odcinek powstał w ramach współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej w ramach Krajowego Centrum Wiedzy o Rewitalizacji (http://www.rewitalizacja.gov.pl). To jeden z trzyodcinkowej serii podcastów o doświadczeniach i wyzwaniach rewitalizacyjnych miast. Odcinek finansowany jest ze środków Programu Pomoc Techniczna dla Funduszy Europejskich 2021-2027.
Artykuł na KCWR: https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/rewitalizacja/aktualnosci/trzeci-partnerski-odcinek-podcastu-urbcast-jak-20-lat-rewitalizacji-odmienilo-zyrardow/
#FunduszeUE #WsparcieJST #KCWR Publikacja: 20.12.2024
Szanowni Państwo,
Ministerstwo Rozwoju i Technologii ogłosiło nabór wniosków na działania w zakresie wdrożenia reformy planowania i zagospodarowania przestrzennego w gminie poprzez przygotowanie i uchwalenie planu ogólnego gminy, gminnego programu rewitalizacji oraz miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Nabór realizowany jest w ramach Krajowego Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO).
Termin, od którego można składać wnioski: 21.05.2024 r. – nabór w trybie ciągłym.
Termin, do którego można składać wnioski: 30.06.2026 r.
Sposób składania wniosków o dofinansowanie: Wnioski należy składać za pośrednictwem systemu CST2021 w aplikacji WOD2021.
Beneficjent: O dofinansowanie mogą ubiegać się urzędy gmin.
Przedmiot dofinansowania: Bezzwrotna refundacja wydatków poniesionych przez gminy na sporządzenie, uchwalenie i ogłoszenie planu ogólnego gminy lub miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub na sporządzenie i uchwalenie gminnego programu rewitalizacji.
Źródło finansowania: Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO).
Więcej informacji: Dokumenty dotyczące naboru dostępne są na stronie Ministerstwa Rozwoju i Technologii lub po numerem telefonu (22) 323 42 40, e-mail: gminyDPR@mrit.gov.pl. Na początku czerwca podany zostanie harmonogram spotkań informacyjnych dla gmin.