Trzeba pamiętać o przeszłości – mówią żyjący bohaterowie Armii Krajowej. Nierówna walka w obronie wolności zasługuje na zaszczyt i uznanie. Dlatego w 80. jubileuszową rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego przedstawiciele Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych oddali hołd bohaterom Polski Walczącej, składając kwiaty przy Pomniku Batalionu Powstańczego AK Czata 49.
1 sierpnia to ważna data dla Warszawiaków. Tego dnia, raz w roku o godzinie 17:00 zatrzymujemy się na chwilę, by pomyśleć o bohaterach Powstania Warszawskiego. Pamięć o tamtych dramatycznych wydarzeniach i heroizmie walczących jest naszym obowiązkiem.
Historia Batalionu „Czata 49”
Batalion „Czata 49” to jednostka kadrowa i elitarna Armii Krajowej, która działała w czasie II wojny światowej w Polsce. Powstał w lipcu 1944 roku i był częścią struktur konspiracyjnych, mających na celu walkę z okupantem niemieckim. Wchodząc w skład Zgrupowania AK „Radosław” batalion „Czata 49” przez 63 dni Powstania Warszawskiego przeszedł bardzo długi i krwawy szlak bojowy: z Woli przez Stare Miasto, Śródmieście, Czerniaków, Mokotów skończywszy znów w Śródmieściu.
Batalion ten składał się głównie z młodych ludzi, którzy wykazywali dużą determinację w działaniach zbrojnych. Jego żołnierze uczestniczyli w wielu akcjach sabotażowych, wywiadowczych oraz starciach z niemieckimi siłami okupacyjnymi. Żołnierze wzięli udział w krwawych walkach o takie obiekty jak : cmentarze na Woli, magazyny na ul. Stawki, Dworzec Gdański, szpital św. Jana Bożego (Bonifraterska 12). Jego dowódcą został cichociemny, kawaler orderu Virtuti Militari mjr Tadeusz Runge ps. „Witold”.
W czasie walk przez szeregi „Czaty 49” przeszło około 400 osób, śmierć poniosło około 231. W nieudanej akcji zdobycia Dworca Gdańskiego zginęło 207 żołnierzy. Tak wysokie straty świadczą o trudności działań wojskowych, w których „Czata 49” brała udział, lecz również o nieustającym uporze jej żołnierzy. Batalion był znany ze swojej skuteczności i odwagi, a także z organizowania akcji pomocowych dla ludności cywilnej w trudnych warunkach wojennych.
Członkowie batalionu zostawili po sobie ważny ślad w historii Polski, a ich działania są dziś upamiętniane jako przykład heroizmu i patriotyzmu. Po II wojnie światowej byli żołnierze batalionu “Czata 49”, podobnie jak wielu innych kombatantów, często spotykali się z trudnościami, a ich dokonania nie zawsze były w pełni doceniane przez władze komunistyczne w Polsce. W 1992 r. w miejscu walk Batalionu utworzono niewielki skwer, któremu nadano nazwę Batalionu „Czata 49” i ustawiono pamiątkowy głaz.
Fundusze europejskie dbają o historię
Unia Europejska wspiera projekty i działania z obszaru dziedzictwa kulturowego i historycznego. W Warszawie znajdziemy wiele miejsc związanych z II wojną światową, które odzyskały nowe oblicze. Są nimi np. Muzeum Więzienia Pawiak, Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej czy znajdujące się na terenie Puszczy KampinoskiejMuzeum – Miejsce Pamięci Palmiry, które upamiętnia ofiary masowych egzekucji przeprowadzonych przez Niemców w czasie II wojny światowej. Kolejny ślad historii znajdziemy w warszawskim ZOO. Jest to zabytkowa Willa Żabińskich, której piwnice stanowiły schronienie dla kilkuset Żydów uciekających z warszawskiego getta. Środki z Unii Europejskiej umożliwiły odnowienie budynku oraz przystosowanie go do pełnienia funkcji muzealnej oraz koncertowej. Do miejsc bezpośrednio związanych z Powstaniem Warszawskim należy również Archikatedra Warszawska, która w trakcie Powstania stanowiła miejsce walk, a dzięki środkom z Unii Europejskiej została kompleksowo odnowiona.
Godzina „W”
1 sierpnia, w godzinę „W”, w stolicy oraz w całym kraju, zawyją syreny alarmowe. W ten tradycyjny już sposób symbolicznie uczczona zostanie pamięć patriotycznego zrywu mieszkańców Warszawy w walce z niemieckim najeźdźcą.